Zapobieganie próchnicy zębów u dzieci

Próchnica zębów u dzieci stanowi powszechny problem zdrowotny. Mimo rosnącej świadomości tego problemu, jej początki często są niezauważane przez rodziców i opiekunów. Z tego względu profilaktyka i regularne wizyty u dentysty są już od najmłodszych lat niezmiernie ważne. Zęby mleczne odgrywają zasadniczą rolę w rozwoju zębów stałych, dlatego tak istotna jest odpowiednia ich pielęgnacja. Podstawę stanowi codzienne, dokładne mycie dziecięcych ząbków z użyciem pasty do zębów specjalnie dla nich przeznaczonej, a także zdrowa dieta. Szczególnie polecane są pasty z kompleksem Fluorinol Protect+.

W tym artykule omawiamy, jak wygląda próchnica u dziecka, jak jej zapobiegać i jakie produkty warto wybrać.

Najważniejsze informacje

• Mycie zębów 2 razy dziennie – poranne i wieczorne szczotkowanie przez minimum 2 minuty to podstawa codziennej profilaktyki.
• Dobór pasty do wieku dziecka ma kluczowe znaczenie:
  • do 2. roku życia: pasta bez fluoru lub z jego śladową zawartością,
  • od 2. do 6. roku życia: zalecane stężenie fluoru to ok. 1000 ppm,
  • od 7. roku życia: poziom fluoru powinien wynosić 1400–1500 ppm.
• Cukry proste obecne w sokach i słodkich przekąskach to jeden z głównych czynników rozwoju próchnicy – warto je ograniczać na rzecz wody, warzyw i produktów mlecznych.
• Białe plamki na zębach to pierwszy, często ignorowany, sygnał demineralizacji szkliwa – reagujmy, zanim pojawią się ubytki.
• Rola rodziców jest nie do przecenienia – to oni odpowiadają za kształtowanie nawyków higienicznych, kontrolę techniki mycia i regularne wizyty dziecka u dentysty.

Czym jest próchnica zębów u dzieci i jakie ma przyczyny?

Próchnica zębów jest chorobą wywołaną przez bakterie, najczęściej Streptococcus mutans, które rozkładają cukry i skrobię zawartą w pożywieniu. Wytwarzają przy tym kwasy niszczące szkliwo, co skutkuje powstawaniem ubytków. U dzieci, ze względu na cieńsze szkliwo zębów mlecznych oraz często niedostateczną higienę jamy ustnej, proces próchnicotwórczy przebiega szybciej niż u dorosłych.

Początek próchnicy u dzieci najczęściej objawia się pojawieniem białych plamek na zębach, co świadczy o demineralizacji szkliwa. Z czasem plamki ciemnieją i przechodzą w zaawansowaną próchnicę. Wówczas niezbędne jest leczenie stomatologiczne, a nawet ekstrakcja chorych zębów, co może negatywnie wpłynąć na kształtowanie zgryzu oraz rozwój mowy. Dlatego tak ważna jest codzienna profilaktyka próchnicy u dzieci już od pierwszych miesięcy życia.

Objawy próchnicy u dziecka – jak ją rozpoznać?

Pierwsze objawy próchnicy u dzieci bardzo łatwo przeoczyć. W wyniku demineralizacji szkliwa na zębach pojawiają się białe, matowe plamki. Wraz z rozwojem próchnicy zmiany brązowieją lub czernieją, prowadząc do ubytków. W zaawansowanych przypadkach dziecko może skarżyć się na ból zębów podczas jedzenia czy picia. Unikają wtedy, jeszcze bardziej niż zazwyczaj, codziennego szczotkowania zębów ze względu na ich nadwrażliwość. Próchnicy często towarzyszy charakterystyczny, nieprzyjemny zapach z ust. W takiej sytuacji konieczna jest wizyta u stomatologa, który wdroży odpowiednie leczenie. Bagatelizowanie takich zmian może prowadzić do powstania stanu zapalnego, ropni, a nawet przedwczesnej utraty zębów mlecznych, co grozi poważniejszymi konsekwencjami. Z tego względu najlepszym rozwiązaniem są regularne wizyty kontrolne u dentysty, by nie dopuścić do rozwoju zaawansowanej próchnicy.

Jak zapobiegać próchnicy u dzieci – 3 filary profilaktyki

Próchnica u dzieci rozwija się dość szybko i może sprawić wiele problemów maluchom oraz rodzicom. Na szczęście można w łatwy sposób zapobiegać jej rozwojowi.

1. Higiena jamy ustnej

Podstawą profilaktyki jest oczywiście odpowiednia higiena jamy ustnej. W tym zakresie rodzice muszą poświęcić dziecku sporo uwagi i zacząć dbać o ząbki swojej pociechy jeszcze zanim się wyrżną. Po karmieniu malucha należy delikatnie przemyć jego dziąsła gazikiem nasączonym przegotowaną, letnią wodą. Gdy pojawi się pierwszy ząbek, można zacząć używać miękkiej szczoteczki i pasty odpowiedniej do wieku dziecka.

Ząbki malucha należy czyścić dwa razy dziennie przez dwie-trzy minuty wykonując okrężne ruchy szczoteczką. Ten zabieg należy wprowadzać do codziennej rutyny już od najmłodszych lat. Dzieci przeważnie nie lubią myć zębów i unikają tego obowiązku. Po stronie rodziców jest zachęcenie dziecka do codziennego szczotkowania ząbków. Warto myć zęby wspólnie z pociechą, można stosować specjalne pasty barwiące, które pokazują niedomyte miejsca. Wtedy rodzic jest w stanie sprawdzić dokładność umycia zębów, a dla dziecka staje się to frajdą.

Ponadto dobrym pomysłem jest przyzwyczajenie dziecka do wizyt u dentysty. Regularne wizyty pozwolą na oswojenie się z gabinetem i lekarzem, sprawdzenie stanu jamy ustnej dziecka i w razie potrzeby szybkie przeciwdziałanie rozwijającej się próchnicy.

2. Odpowiednia dieta

Równie ważnym aspektem, jak higiena jamy ustnej, jest odpowiednia dieta. Ograniczenie dziecku soków bogatych w cukry, słodkich napojów i przekąsek pozytywnie wpłynie na stan uzębienia. Natomiast picie wody, spożywanie warzyw i produktów mlecznych jest wskazane, gdyż chroni szkliwo przed demineralizacją.

3. Kompleks Fluorinol Protect+

Podczas mycia zębów bardzo ważny jest wybór odpowiedniej pasty. Przede wszystkim musi być ona dobrana do wieku dziecka -, warto zdecydować się na pastę z kompleksem Fluorinol Protect+ opracowanym specjalnie z myślą o skutecznym przeciwdziałaniu próchnicy.

Kompleks, który stanowi innowacyjne połączenie Fluorinolu^® (aminofluorek II generacji) i Chitosanu MS i znajduje się  w pastach Elgydium Kids i Elgydium Junior, przyczynia się do skutecznej remineralizacji szkliwa, a dodatkowo działa antybakteryjnie. Jego skuteczność została potwierdzona badaniami.

 Rola codziennej higieny w  zapobieganiu próchnicy u dzieci

Od 6 miesięcy do 2 lat

Po pojawieniu się pierwszego ząbka należy rozpocząć szczotkowanie 2 razy dziennie, z użyciem odpowiedniej pasty do zębów z niską zawartością fluoru lub bez niego, za to z wodą rumiankową. U najmłodszych dzieci należy stosować specjalną pastę do zębów w żelu przeznaczoną dla niemowląt.

Od 2 do 6 lat

Dzieciom w tym wieku zęby powinni myć rodzice, ucząc je jednocześnie odpowiedniej techniki szczotkowania. Bardzo istotne jest wyrobienie w dziecku nawyku codziennego szczotkowania zębów rano i wieczorem. Pamiętajmy, by nakładać na szczoteczkę odpowiednią ilość pasty - wystarczy wielkość ziarnka grochu.

 

Od 7 do 12 lat

Dziecko może już samodzielnie szczotkować zęby, jednak warto kontrolować technikę i czas mycia (min. 2 minuty). W tym wieku dzieci mają już przeważnie stałe zęby, które wymagają większej ochrony. Fluor odgrywa tu kluczową rolę w ochronie przed rozwojem próchnicy.

Podsumowanie

Próchnica u dzieci to poważny problem, jednak można mu skutecznie zapobiegać. Jest to proces, który zaczyna się już w pierwszym roku życia. Dbanie o higienę jamy ustnej dziecka, zrównoważona, zdrowa dieta oraz stosowanie past z fluorem to podstawa w walce z dziecięcą próchnicą.

Bibliografia:

1. https://ptsd.net.pl/wp-content/uploads/2017/05/Zalecenia_w_zakresie_higieny_jamy_ustnej_dla_dzieci_i_mlodziezy_w_kolejnych_grupach_wiekowych.pdf Nowak A.J., Casamassimo P.S. (2018). The Dental Home in Pediatric Dentistry. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11811749/
2. Wierzbicka M. i in. (2017). Częstość występowania próchnicy wczesnej u dzieci w Polsce – badania epidemiologiczne. Nowa Stomatologia, 3/2017; 190-193.
3. Pierre Fabre Oral Care – materiały produktowe.