Complete gids voor parodontologie: definitie, ziekten en behandelingen

Wat is parodontologie?

Parodontologie is een specialisatie binnen de tandheelkunde die zich richt op het voorkomen, de diagnose en behandeling van ziekten van het parodontium, de weefsels die de tanden ondersteunen. Deze weefsels omvatten het tandvlees, het alveolaire bot, het cementum en het parodontale ligament. De parodontoloog is de gespecialiseerde tandarts die zich bezighoudt met het parodontium, en in het bijzonder met aandoeningen zoals parodontitis. Deze aandoeningen worden vaak door de tandarts behandeld, maar in sommige gevallen is de tussenkomst van een specialist nodig. Parodontologen voeren ook vaak meer specifieke parodontale handelingen uit, zoals parodontale chirurgie.
Parodontologie onderscheidt zich van andere domeinen in de tandheelkunde, zoals orthodontie, dat een verkeerde stand van het gebit corrigeert, of endodontie, dat ziekten van de tandpulpa behandelt. Terwijl algemene tandheelkunde een brede waaier aan basis tandheelkundige zorg omvat, richt parodontologie zich op aandoeningen die het tandvlees aantasten en de andere diepe ondersteunende structuren van de tanden.

Veel voorkomende parodontale aandoeningen

Parodontale aandoeningen zijn aandoeningen die het tandvlees aantasten en de diepe ondersteunende structuren van de tanden. Dit zijn de belangrijkste:

• Gingivitis is een ontsteking van het tandvlees die meestal veroorzaakt wordt door de ophoping van bacteriële tandplak. Het uit zich als rood, gezwollen tandvlees dat gemakkelijk bloedt bij het tandenpoetsen of het gebruik van flosdraad en borsteltjes. Gingivitis is vaak omkeerbaar na een terugkeer naar een goede hygiëne en/of ontkalking.
• Als gingivitis onbehandeld blijft, kan het overgaan in parodontitis, een ernstigere ziekte die de diepe steunweefsels aantast, met andere woorden de diepere parodontale weefsels (alveolair bot, ligamenten, enz.). Parodontitis leidt tot de vorming van parodontale pockets en kan er ook voor zorgen dat het tandvlees zich terugtrekt en de tanden steeds meer gaan bewegen. Dit kan leiden tot tandverlies.
• Naast gingivitis en parodontitis zijn er andere, minder bekende ziekten, zoals gingivitis en ulcero-necrotische parodontitis (GUN of PUN) of necrose (weefseldood), die vaak gepaard gaan met hevige pijn en een slechte adem.

Oorzaken van parodontale aandoeningen

Parodontitis is een bacteriële aandoening, vaak veroorzaakt door slechte mondhygiëne. Er zijn echter verschillende andere factoren die het risico op het ontwikkelen van deze ziekten kunnen verhogen:

• Roken,
• Diabetes en andere ziekten (bijv. ziekten die het immuunsysteem aantasten), 
• Hormonale veranderingen (zwangerschap, menopauze),
• Een genetische aanleg,
• Stress.

Deze ziekten worden gekenmerkt door ontstekingen, die het weefsel geleidelijk vernietigen. Als gevolg kunnen deze factoren de manier beïnvloeden waarop het lichaam reageert op tandsteen en tandplak, een kleverige laag bacteriën die zich voortdurend op de tanden vormt. 
Overmatige plak en tandsteen op de tanden veroorzaakt ontsteking van het tandvlees, wat leidt tot gingivitis of parodontitis als de ontsteking onbehandeld blijft.
Als tandplak niet goed wordt verwijderd door te poetsen en flosdraad en borsteltjes te gebruiken, kan het hard worden en in tandsteen veranderen. Tandsteen is een verkalkte ophoping die alleen door een mondhygiënist verwijderd kan worden.

Parodontale behandelingen en procedures

Parodontale behandelingen verwijderen de parodontale weefselinfecties (of lokale ontstekingen), verminderen de ontstekingen en herstellen de gezondheid van het tandvlees en de diepe ondersteunende structuren van de tanden. Dit zijn de meest voorkomende procedures die tandartsen en parodontologen uitvoeren:

Dentiste ou parodontiste : qui faut-il consulter ?

Les soins parodontaux “de base” sont le plus souvent gérés par le chirurgien-dentiste omnipraticien. Des consultations régulières chaque année pour des soins parodontaux et des bilans de santé bucco-dentaires permettent de détecter et traiter les caries, ainsi que des affections telles que la gingivite et la parodontite. Si le dentiste omnipraticien est capable de gérer la majorité des pathologies parodontales, dans certains cas, il peut être nécessaire de consulter un parodontiste spécialisé. Ces cas incluent les maladies parodontales sévères ou les traitements chirurgicaux complexes nécessitant un spécialiste (greffe osseuse, chirurgie parodontale…). Dans ce cas, votre dentiste vous adressera à un spécialiste.

Pourquoi la prévention des maladies parodontales est-elle importante ?

Prévenir les maladies parodontales aide à maintenir non seulement une bonne santé bucco-dentaire mais aussi une bonne santé générale. Les pathologies parodontales peuvent entraîner des complications graves, voire irréversibles, comme la perte d’une dent, des infections sévères, et même avoir des conséquences sur la santé générale.

Les bonnes pratiques d'hygiène bucco-dentaire

• Brossez vos dents au moins deux fois par jour avec une brosse à dents à poils souples et un dentifrice fluoré.
• Utilisez du fil dentaire ou des brossettes interdentaires pour éliminer la plaque et les débris alimentaires qui peuvent s’accumuler entre chaque dent.
• Consultez votre chirurgien-dentiste régulièrement pour des examens et des nettoyages professionnels afin de protéger vos gencives et vos dents et dès l’apparition des premiers symptômes (saignement, gencive gonflée, etc).
• Limitez la consommation de sucre et surtout, évitez le grignotage.
• Le tabac étant un facteur de risque majeur pour les maladies parodontales, il est également recommandé de cesser (ou au moins, de réduire) de fumer pour améliorer la santé de vos gencives.

Découvrez la routine adaptée pour prendre soin de vos gencives au quotidien :

• Routine gencives irritées
• Routine gencives qui saignent occasionnellement

Comment choisir un spécialiste en parodontologie ?

Votre dentiste généraliste est souvent le meilleur point de départ. Il peut évaluer votre situation et vous recommander un parodontiste ou un dentiste spécialisé en fonction de vos besoins et problèmes.
Lors de la première consultation, posez toutes vos questions au praticien, discutez de vos préoccupations et symptômes, et du traitement envisagé.

Pourquoi est-ce important de consulter un parodontiste ?

Consulter un parodontiste permet de traiter efficacement les maladies parodontales comme la parodontite en cas de complications. Le parodontiste est spécialement formé pour traiter des cas complexes et proposer des traitements avancés. Sans traitement adéquat, les infections peuvent se propager et/ou évoluer, causant des dommages irréversibles aux gencives et aux tissus de soutien des dents. Cela peut conduire à la perte de dents et à des infections plus graves, affectant potentiellement votre santé générale.

Parodontologie : ce qu’il faut retenir

Les maladies parodontales peuvent entraîner de graves problèmes, autant sur la santé bucco-dentaire que sur la santé générale. Si consulter votre dentiste est suffisant pour la plupart des soins, l’intervention d’un parodontiste peut être nécessaire dans certains cas. La prévention, l’adoption de bonnes pratiques d’hygiène bucco-dentaire et l'intervention précoce sont les clés pour des gencives et des dents en bonne santé. Vous savez ce qu’il vous reste à faire !